‘Ik vind het een rotschool. Jullie hebben me allemaal mooie plaatjes voorgespiegeld, maar er is niets van waar. Het is geen geweldloze school, ik leer hier helemaal niets en nu mag ik niet eens op mijn telefoon’.
Een geweldloze school. Hij is niet de enige die dit plaatje heeft, als hij hoort dat geweldloze communicatie (NVC) een van de pijlers is van onze school. Maar we leven in Nederland 2016 en ons mini-maatschappijtje is een deel van deze samenleving.Bij de mensen die voor deze school kiezen leeft wel de intentie om het anders te doen. Voelen wat jezelf nodig hebt. Leren om ruimte hiervoor te vragen. Oog en oor hebben voor wat de ander nodig heeft. Na conflictsituaties met elkaar in gesprek gaan en samen tot een oplossing komen. Leren van deze ervaring.
Intrinsieke motivatie, gelijkwaardigheid en dialoog: het zijn nog geen vanzelfsprekendheden in een wereld van hiërarchie, autoriteit en externe structuren. Als stafleden worden we tweewekelijks getraind in de NVC vaardigheden, om deze binnen de school door te geven. Het blijkt een continu proces van het onder ogen zien en leren loslaten van eigen conditioneringen.
Voor de vakantie is er in de schoolkring gesproken over de groep 13-14 jarigen.Ook zij zijn al op een bepaalde manier geconditioneerd. Regels komen van buitenaf, daar moet je je tegen verzetten of ze ontduiken. Ja en amen zeggen als je aangesproken wordt, maar zodra degene die dit doet zich omdraait, lach je erom en ga je door met wat je deed. Gewoon zorgen dat je niet gepakt wordt. Zijn zij bereid dit los te laten? Gezamenlijk afspraken te maken en zichzelf eraan te houden? Kritisch te zijn naar zichzelf en elkaar?
Veiligheid ontlenen zij aan de plek binnen hun eigen subgroep. Een groep waarin het recht van de sterkste nog steeds aanwezig is. Geen gezichtsverlies leiden binnen deze groep bepaalt een groot deel van het maken van de keuzes. Voor jezelf opkomen, een afwijkende mening hebben? Op dit moment is het nog niet vanzelfsprekend.
Het onderling taalgebruik is zeker niet geweldloos. Ziektes en genitaliën zijn de standaard bijvoeglijke naamwoorden van alle oordelen die er over elkaar en anderen worden uitgebruld. Is er bereidheid dit aan te passen, in de aanwezigheid van jonge kinderen en anderen die er aanstoot aan nemen?
Afspraken worden met elkaar gemaakt. Natuurlijk kun je kiezen niet aanwezig te zijn, maar gemaakte afspraken zijn bindend, tot er een nieuwe afspraak is. Zo kan het dus zijn dat er besloten wordt, dat wie geen verantwoordelijkheid neemt om afspraken te maken over beeldschermgebruik, zijn mobiel moet thuislaten of opbergen.
Werken aan je diploma? Het kan allemaal. De stafleden staan tot je beschikking, vakdocenten worden ingehuurd, maar als je daar geen gebruik van maakt gebeurt er niets. Als je blijft doen wat je altijd al deed, krijg je de ervaring die je altijd al kreeg.
Je eigen leerweg kiezen. Het klinkt zo simpel en kan dat ook zijn. Maar het kan ook heel confronterend en angstaanjagend zijn, een worsteling met jezelf. Al je oude zekerheden loslaten en een stap in het onbekende zetten: democratisch onderwijs is niet zo makkelijk als veel mensen denken.
Afbeelding: www.kleurplaatkleurplaten.nl